طراحی مدل ارزیابی عملکرد پارک های علم وفناوری

با برجسته شدن نقش پارک های علم و فناوری در توسعه اقتصادی بسیاری از کشورهای توسعه یافته و افزایش تعداد آن ها در دو دهه اخیر به عنوان یکی از پشتوانه های نظام ملی نوآوری و نقش موثر آن ها در خلق ارزش و توسعه نوآوری وکمک به تقویت زنجیره ایده تا بازار در اقصادهای دانش بنیان، بسیاری از کشورهای در حال توسعه طی دو دهه اخیر تلاش فراوانی کرده اند که در این حوزه سرمایه گذاری کنند و برخی از آن ها موفقیت های قابل توجهی کسب کرده اند .با گذشت بیش از یک دهه از شکل گیری پارک های علم و فناوری در ایران، برخی چالش آن، های متعدد موجب شده است که با توجه به مأموریتی که برای آن ها تعریف شده است ها نتوانند نقش قابل توجهی در اقتصاد دانش بنیان کشور داشته باشند .یکی از چالش هایی که پارک های علم و فناوری در کشور با آن مواجه هستند، نبود یک نظام کارآمد ارزیابی عملکرد برای پارک های علم و فناوری برای ارزیابی دقیق و رصد پارک ها با هدف کمک به توسعه آن ها می باشد .با توجه به اهمیت ارزیابی عملکرد در شناخت وضعیت پارک های علم و فناوری و کمک به تصمیم گیران، سیاستگذاران و مدیران پارک های علم و فناوری برای توسعه عملکرد پارک ها این پژوهش با هدف ارائه مدلی بومی برای ارزیابی عملکرد پارک های علم و فناوری در کشور انجام شده است. این تحقیق در دو بخش انجام شده است، در بخش اول آن به طراحی و تدوین مدل ارزیابی عملکرد پارک های علم و فناوری با استفاده از روش نظریه داده بنیاد پرداخته شده است .جامعه آماری در این بخش از صاحب، تحقیق، کلیه خبرگان نظران، مدیران پارک های علم و فناوری و مدیران شرکت های مستقر در پارک های نفر از این افراد بوده اند که به روش نمونه گیری قضاوتی هدفمند 71 علم و فناوری بوده است و نمونه آماری تعداد و گلوله برفی انتخاب شده اند و به طور عمیق با آن ها مصاحبه انجام شده است. نمونه گیری تا جایی ادامه یافته است که مقوله ها به حد کفایت و اشباع برسند .در بخش دوم تحقیق که به صورت کمّی انجام شده است، شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان به عنوان یکی از پارک های علم و فناوری کشور که جزو پارک های علم و فناوری پیشرو کشور در زمینه کمک به توسعه تجاری سازی و توسعه شرکت های دانش بنیان بوده است، به صورت مطالعه موردی توصیفی مورد بررسی و ارزیابی عمیق قرار گرفته است و بر اساس منطق مدل بنیاد مدیریت کیفیت هر کدام از مقوله ها و مفاهیم و کدهای شناسایی شده مدل طراحی شده امتیازدهی شده است به این (efqm)اروپا ، ترتیب تحقیق حاضر با استفاده از روش آمیخته اکتشافی متوالی انجام شده است. بر اساس نتایج بخش اول تحقیق مأموریت گرایی پارک، تنوع پیچیدگی کارکرد پارک، فشارهای محک زنی وهزینه ای و ارزش آفرینی پارک از شرایط علّی ارزیابی عملکردپارک هامحسوب می شود .همچنین ارزیابی فرایندهای پارک و ارزیابی نتایج عملکرد پارک دو بعد اصلی پدیده ارزیابی عملکرد پارک های علم و فناوری می باشند .ملاحظات شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک، ملاحظات ارتباطات درونی و بیرونی پارک های علم و فناوری، ملاحظات فرهنگی مربوط به پارک های علم و فناوری، ملاحظات مربوط به ساختارها و فرایندها در پارک های علم و فناوری، ملاحظات مربوط به خدمات و مشاوره ها در پارک های علم و فناوری، ملاحظات مربوط به مدیریت و نیروهای ستادی پارک های علم و فناوری، ملاحظات مربوط به ظرفیت های داخلی و خارجی پارک های علم و فناوری، ملاحظات مربوط به زیرساخت های پارک های علم و فناوری، ملاحظات محیط بیرونی و کلان پارک های علم و فناوری و ملاحظات مربوط به تیم ارزیابی کننده پارک جزو شرایط زمینه ای ارزیابی عملکرد پارک ها می باشد .ویژگی های ویژگی های سازمانی و ساختاری پارک، ویژگی های کارکردی ارزیابی عملکرد پارک، ویژگی های توانمندسازی ارزیابی عملکرد پارک، ویژگی های افراد درگیر در فرایند ارزیابی پارک و ویژگی های روش شناسی ارزیابی عملکرد پارک جزو شرایط مداخله گر ارزیابی عملکرد پارک ها می باشند .مکانیزم های ارزیابی عملکرد نیز شامل ارزش افزوده، پیمایش، شاخص های کلیدی عملکرد، تعالی سازمانی پارک، مطالعه موردی، محک زنی رقابتی، کارت امتیازی متوازن، بودجه ریزی عملیاتی، شاخص های نرم، شاخص های سخت، مدل های ترکیبی ارزیابی، مصاحبه گروهی، خودارزیابی، نسخه پیچی و ارزیابی مرحله ای است .شناخت وضعیت کارکردی پارک و شرکت های درون آن، مدیریت بهتر خدمات پارک به شرکت ها، آثار منطقه ای پارک، قابلیت مقایسه پذیری نتایج عملکردی پارک، تقویت تعامل با ذینفعان پارک و کمک به توسعه پارک جزو پیامدهای ارزیابی عملکرد پارک ها می باشد . نتایج مرحله دوم تحقیق که بر اساس مدل ساخته شده در بخش اول تحقیق انجام شده است نشان داد که عملکرد شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان در حد نزدیک به متوسط است و نقاط ضعف عمده آن در دو محور ابعاد ارزیابی عملکرد و پیامدهای ارزیابی عملکرد می باشد .در رابطه با شرایط علّی، شرایط زمینه ای و شرایط مداخله گر وضعیت عملکردی نسبتاً خوبی دارد.